CZĘŚĆ I
Z każdym dniem napływają do mnie informacje od zdziwionych kierowców, że zostali w Polsce ukarani za brak wpisów na ich karcie kierowcy kraju rozpoczęcia i zakończenia pracy.
Parafrazując słowa byłej Pani minister „sorry, takie mamy prawo”.
W tym przypadku chodzi o mandat w wysokości 1000 zł jaki w grudniu 2020 roku otrzymał kierowca ale za nim o nim opowiem to warto przypomnieć sobie podstawy prawne, o których mówię podczas prowadzenia kursów na szkoleniach okresowych, kwalifikacji wstępnej czy na zajęciach na certyfikat kompetencji zawodowych. Zatem krótka powtórka:
Obowiązek wykonywania wpisów kraj rozpoczęcia i zakończenia kraju wynika z Rozporządzenia Parlamentu europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 14 lutego 2014 roku.
Artykuł 34 Użytkowanie kart kierowcy i wykresówek
7. Kierowca wprowadza w tachografie cyfrowym symbole państw, w których rozpoczyna i kończy dzienny okres pracy. Jednak państwo członkowskie może wymagać od kierowców pojazdów używanych w działalności transportowej prowadzonej na jego terytorium dodatkowych, bardziej szczegółowych niż symbol państwa, danych geograficznych, pod warunkiem że państwo członkowskie powiadomiło o tym Komisję przed dniem 1 kwietnia 1998 r.
Taka treść obowiązywała do 20 sierpnia 2020 roku. Warto przy tym pamiętać, iż w dniu 20 sierpnia 2020 roku wprowadzono w tym zakresie pewne zamiany ale nie zmienia to w żaden sposób obowiązku wykonywania ww czynności a wręcz przeciwnie nakłada to na kierowcę jeszcze więcej obowiązków w tym przedmiocie chyba, że tachograf jest wyposażony w GPS i samoczynnie wykonuje te wpisy o czym piszę w dalszej części artykułu.
W ust. 6 Rozporządzenia WE 165/2014 dodaje się literę w brzmieniu:
„f) symbole państw, w których rozpoczyna i kończy dzienny okres pracy. Na początku pierwszego postoju kierowcy w tym państwie członkowskim kierowca wprowadza również symbol państwa, do którego wjechał, po przekroczeniu granicy państwa członkowskiego. Ten pierwszy postój odbywa się w najbliższym możliwym miejscu postoju na granicy lub po jej przekroczeniu. W przypadku gdy przekraczanie granicy państwa członkowskiego odbywa się na promie lub w pociągu, kierowca wprowadza symbol państwa w porcie lub na stacji przybycia.” ;
Schemat 1: Wpis symbolu państw wykonany na granicy.
Obwiązek wykonywania takich wpisów w sposób wskazany w w/w przepisie (schemat 1) jest przesunięty w czasie do dnia 2 lutego 2022 roku ale warto już w tym momencie o tym pamiętać. Szczegółowo określa to znowelizowany w pakiecie mobilności art 34 ust. 7, który otrzymał brzmienie:
„7. Kierowca wprowadza w tachografie cyfrowym symbole państw, w których rozpoczyna i kończy dzienny okres pracy.”
I tu warto na chwilę się zatrzymać i przeczytać ponownie ustęp 7. To właśnie z tego punktu wynika moment wykonania tego wpisu. W zapisie tym użyto sformułowania „(…) w których rozpoczyna i kończy dzienny okres pracy”. Nie mamy tu słów „w których rozpoczął lub będzie kończył” co ewidentnie oznacza, że czynność wpisania symbolu państwa w którym rozpoczyna pracę kierowca wykonuje się przed rozpoczęciem pracy a czynność wpisania symbolu państwa w którym kończy pracę kierowca wykonuje już po jej zakończeniu. Wydaje się to proste ale wykonując codziennie analizę czasu pracy a także ewidencję czasu pracy (wynagrodzenia i diety) dla moich klientów widzę, że kierowcy cały czas mają z tym problem. Warto także pamiętać, że od momentu wprowadzenia tachografów cyfrowych czyli od dnia 1 maja 2006 roku mogą się one różnić oprogramowaniem i sposobem wykonywania tych wpisów dlatego warto zapoznać się z instrukcją obsługi tachografu a także z analizą zapisów na karcie kierowcy.
Poniżej zamieszczam drugi schemat na którym widać, iż kierowca zaznaczył w tachografie kilka minut „innej pracy” a dopiero o godzinie 2:15 wykonał wpis symbolu państwa rozpoczęcia pracy. Kierowca wykonał wpis symbolu zakończenia i rozpoczęcia pracy o godzinie 9 ale przecież w tym dniu skończył pracę o godzinie 10:46. Taki sposób wykonywania wpisów nie jest prawidłowy i podczas kontroli na drodze kierowca może zapłacić mandat karny po 100 złotych za każdy wpis jednakże nie więcej niż 1000 zł. W tym przypadku firma nie jest zagrożona żadną karą. Jedynie osoba zarządzająca może liczyć się z ewentualną karą w wysokości 2000 tysięcy złotych.
Schemat 2: Wpis symbolu państwa rozpoczęcia pracy o godzinie 02:15
Kolejnym błędem z jakim często się spotykam jest wpisanie symbolu państwa zakończenia i rozpoczęcia podczas postoju ale przed rozpoczęciem nowego okresu prowadzenia pojazdu.
Schemat 3: Wpis symbolu państwa rozpoczęcia zakończenia i rozpoczęcia pracy o godzinie 05:50
Za każdym razem zastanawiam się co autor miał na myśli? W dniu 7 grudnia zakończył pracę w Polsce wykonując wpis zakończenia pracy o godzinie 18:01. Do tego momentu jest wszystko w porządku ale już kolejnego dnia nie koniecznie. O godzinie 05:50 czyli podczas postoju pojazdu kierowca wykonuje wpis kraju rozpoczęcia jako Polska a następnie wpisuje kraj Niemcy. A może on przepchał na parkingu tą ciężarówkę co by oznaczało, że faktycznie wykonał ten wpis prawidłowo? To sobie pożartowaliśmy ale podczas kontroli na drodze może nie być już tak wesoło. Zapewne większość z kierowców powie, że inspektorzy na drodze nie zwracają na to uwagi i jest to z pewnością prawda ale zawsze możecie trafić na takiego funkcjonariusza, który Wam nie odpuści. Przykład ukarania kierowcy opiszę w części drugiej. Wracamy do znowelizowanego zapisu rozporządzenia WE 165/2014. W dalszej części ustępu 7 czytamy:
Od dnia 2 lutego 2022 r. kierowca na początku pierwszego postoju po przekroczeniu granicy państwa członkowskiego wprowadza również symbol państwa, do którego wjechał. Ten pierwszy postój odbywa się w najbliższym możliwym miejscu postoju na granicy lub po jej przekroczeniu. W przypadku gdy przekraczanie granicy państwa członkowskiego odbywa się na promie lub w pociągu, kierowca wprowadza symbol państwa w porcie lub na stacji przybycia.
Państwa członkowskie mogą wymagać od kierowców pojazdów używanych w działalności transportowej prowadzonej na ich terytorium dodatkowych, bardziej szczegółowych niż symbol państwa, danych geograficznych, pod warunkiem że te państwa członkowskie powiadomiły Komisję o wymogach dotyczących szczegółowych danych geograficznych przed dniem 1 kwietnia 1998 r.
Kierowcy nie muszą wprowadzać informacji, o których mowa w akapicie pierwszym, jeśli tachograf rejestruje automatycznie dane dotyczące lokalizacji zgodnie z art. 8. ”;
Z tego ostatniego akapitu wynika, iż jeżeli pojazd wyposażony jest w tachograf z gps to kierowca nie musi wykonywać wpisów symbolu państw kraju rozpoczęcia lub zakończenia pracy.
W pakiecie mobilności znowelizowano także art. 8 ust. 1 (WE 165/2014), który otrzymał brzmienie:
„1. Aby ułatwić sprawdzanie zgodności z odpowiednimi przepisami, położenie pojazdu jest zapisywane automatycznie w następujących punktach lub w punkcie położonym najbliżej tych miejsc, w którym dostępny jest sygnał satelitarny:
– punkt początkowy dziennego okresu pracy,
– za każdym razem, kiedy pojazd przekracza granicę państwa członkowskiego,
– za każdym razem, kiedy wykonywany jest załadunek lub rozładunek pojazdu,
– co trzy godziny skumulowanego czasu prowadzenia pojazdu, oraz
– punkt końcowy dziennego okresu pracy.
Aby ułatwić weryfikację zgodności przez organy kontrolne, inteligentny tachograf rejestruje również, czy pojazd był wykorzystywany do przewozu rzeczy lub osób, zgodnie z wymogami rozporządzenia (WE) nr 561/2006.PL 31.7.2020 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 249/13
W tych celach pojazdy rejestrowane po raz pierwszy po upływie 36 miesięcy od wejścia w życie szczegółowych przepisów, o których mowa w art. 11 akapit pierwszy, są wyposażane w tachograf podłączony do systemu określania położenia opartego na systemie nawigacji satelitarnej.
Jednak rejestrowanie przekraczania granic i dodatkowych czynności, o których mowa w akapicie pierwszym tiret drugie i trzecie oraz w akapicie drugim, dotyczy pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy w jednym z państw członkowskich po upływie dwóch lat od wejścia w życie szczegółowych przepisów, o których mowa w art. 11 akapit drugi, bez uszczerbku dla obowiązku późniejszej wymiany w niektórych pojazdach zgodnie z art. 3 ust. 4.”;
Schemat 4 – brak symboli kraju zakończenia i rozpoczęcia pracy
Brak na karcie kierowcy wpisów symbolu kraju rozpoczęcia lub zakończenia pracy.
CZĘŚĆ II
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) a także Policja traktuje czynność „wpis kraju rozpoczęcia lub zakończenia pracy” jako jedna minuta „innej pracy” zatem każdy odpoczynek lub rozpoczęcie pracy jest liczony od „kropki” do „kropki”.
Schemat 5 – Symbol kraju i rozpoczęcia wykonano o godzinie 03:59
W sytuacji opisanej na schemacie piątym widać, iż kierowca wykonał wpis symbolu państwa kraju rozpoczęcia o godzinie 03:59 i w tym momencie „wszedł” w pracę w porze nocnej i przez tą jedną minutę zarówno on jak i firma mają problem. Doszło do złamania przepisów i nie chodzi tylko o karę finansową, której w tym przypadku nie ma (czas pracy wyniósł 10:35 minut) a odpowiedzialność i bezpieczeństwo o czym w kolejnym artykule.
A teraz przejdę do zapowiedzianego mandatu jaki otrzymał kierowca podczas kontroli drogowej. W dniu 21 grudnia o godzinie 10:50 w Tomaszowie Mazowieckim funkcjonariusze wydziału ruchu drogowego policji zatrzymali do kontroli drogowej kierującego pojazdem ciężarowym marki IVECO w raz z naczepą.
Zdjęcie 1 – fragment Załącznika do protokołu kontroli nr 1 z dnia 2020-12-21 11:26
W wyniku analizy danych zawartych na okazanej karcie kierowcy, po uwzględnieniu zdarzeń i błędów, stwierdzono, iż kierowca okazał do kontroli dane, które nie zwierały wymaganych symboli państw w których kierowca rozpoczyna i kończy dzienny okres pracy.
Zdjęcie 2 – fragment Załącznika do protokołu kontroli nr 1 z dnia 2020-12-21 11:26
Na zdjęciu 2 widać złą podstawę prawną o czym pisałem w części I, co nie zmienia wysokości mandatu nałożonego na kierowcę ale nie świadczy dobrze o wiedzy funkcjonariuszy policji jak również samego kierowcy, który mógł złożyć zastrzeżenia do protokołu kontroli ale tego uczynił – bo pewnie o tym nie wiedział.
Zdjęcie 3 – fragment PROTOKOŁU KONTROLI
W efekcie tej kontroli za brak wpisu symboli państw rozpoczęcia lub zakończenia dziennego okresu pracy w ciągu bieżącego dnia oraz poprzednich 28 dni nałożono na kierowcę mandat karny w wysokości 1000 zł. Jestem przekonany, że żaden pracodawca nie odda kierowcy tej kwoty bo to on sam nie umie wykonać tego prawidłowo lub o tym obowiązku nie pamięta. Na szkoleniach okresowych, kwalifikacji wstępnej czy na kursie w ramach certyfikatu kompetencji zawodowych zwracam dużą uwagę na te właśnie przepisy. Nie korzystamy z żadnych platform do wykładów w trybie e-learning i z pewnością uczestnicy moich szkoleń nie mają później na drodze z tym problemu.
Szanowni kierowcy zacznijcie przestrzegać prawa i w sposób prawidłowy wykonywać swoje obowiązki a nie będziecie w tak głupi sposób „pracować” na mandaty. W tym przypadku na szczęście dla pracodawcy mandat za te braki jest nałożony tylko na kierowcę ale sami wiecie, że jest to wyjątek.
Szerokości i przyczepności dla Was.